parafii pw. św. Mikołaja w Bielsku-Białej

kronika osób pochowanych

Mikołaj Minkusz

urodził się 6 grudnia 1883 roku, w Zaleszczykach, Galicji (w II RP Małopolska Wschodnia - część terytorium Polski obejmująca tereny województw tarnopolskiego, lwowskiego i stanisławowskiego), syn Jana i Agnieszki z d. Hacic, ukończył: 3 klasy gimnazjum w Czerniowcach, 2 klasy szkoły realnej niższej (wojskowej) w Koszycach, 3 klasy szkoły realnej wyższej w Mährisch Weißkirchen (obecnie Hranice, Czechy) i studia (3 lata) w Akademii Wojskowej w Wiener Neustadt (Theresianische Militärakademie - austriacka akademia wojskowa, utworzona przez cesarzową Marię Teresę w dniu 14 grudnia 1751 roku). Biegle władał językiem niemieckim, rumuńskim i francuskim, a w mowie ukraińskim. W swoim kwestionariuszu osobowym podaje jako „osobliwsze zdolności” – pisanie na maszynie, myślistwo, jeździectwo, kolarstwo (rowerzysta), pływanie i jazdę na nartach.
Jako oficer armii austrowęgierskiej od 1 do 9 sierpnia 1914 był dowódcą plutonu przy 1 i 4 szwadronie 9 pułku dragonów. W dniu 9 września 1914 roku został ranny i przebywał w szpitalu do 26 kwietnia 1915 roku, a następnie - jako rekonwalescent – został adiutantem przy szwadronie uzupełniającym. Od 16 sierpnia 1915 do 2 lipca 1916 roku był dowódcą 1 szwadronu 9 pułku dragonów. W związku z odnowieniem się ran ponownie trafił do szpitala, w którym przebywał do 23 marca 1917, by – jak poprzednio – będąc rekonwalescentem objąć funkcję adiutanta przy szwadronie uzupełniającym. W dniu 26 czerwca 1917 roku został dowódcą 7 szwadronu 9 pułku dragonów, a od 30 czerwca 1918 roku do zakończenia I wojny światowej, pełnił służbę przy szwadronie uzupełniającym.
W dniu 7 lipca 1919 roku w Wiedniu zawarł związek małżeński z Heleną.
Od 1 sierpnia 1920 roku do 6 września 1920 roku czasowo był dowódcą 7 pułku strzelców konnych, a następnie – jako pierwszy – od 21 października 1921 roku do 5 kwietnia 1929 roku, dowódcą 10 pułku strzelców konnych stacjonującego w Łańcucie. Po reorganizacji pułków strzelców konnych, która polegała na likwidacji związków z jednostkami piechoty, stan 10 psk został powiększony do czterech szwadronów liniowych i jednego szwadronu karabinów maszynowych. Taki stan osobowy nie mieścił się w łańcuckich koszarach, stąd 3 i 4 szwadron stacjonował w pobliskim Hruszowie i Radymnie. Po zakończeniu dowodzenia pułkiem, został skierowany na stanowisko rejonowego inspektora koni w Tarnopolu, a następnie w 1930 roku – na własną prośbę – do Bielska na podobne stanowisko. Jego ostatni adres zamieszkania to ul. Peowiaków 16a (obecnie Lompy) w Bielsku.
Odznaczony złotym „Krzyżem Zasługi”, rumuńskim Coroana Romaniei kl.3. Miejsce pochowania – grób nr 315 w sektorze A1 na cmentarzu przy ul. Grunwaldzkiej.
 
Prace renowacyjno-odtworzeniowe miejsca pochówku rozpoczęły się 9 stycznia 2015 roku. Wcześniej nie było to możliwe z uwagi na niepełną i wymagającą doprecyzowania dokumentację pochówkową. Również treść inskrypcji nagrobkowych nie była w pełni zgodna z treścią zapisu w księdze zmarłych. Wszystko to nakazywało daleko posuniętą wnikliwość w ocenie statusu miejsca. Z jednej strony gwarantem poprawnej oceny było wyczerpanie okresu ewentualnej opłaty (20 lat), z drugiej, rozpoczęcie prac od zbadania miejsca, a nie oparcia się o wstępnie skorygowaną dokumentację pochówkową.
Czynności podjęte na miejscu wykazały, iż nie jest to grób ziemny a grobowiec na jedną trumnę (grób murowany), i – co najważniejsze – nie było wcześniejszej ingerencji w to miejsce grobowe. Umożliwiło to nie budzącą żadnych wątpliwości ocenę co do tożsamości osoby pochowanej oraz dawało pewność zabezpieczenia tak szczątków ludzkich jak i ewentualnych przedmiotów.
Miejsce grobowe było w całości wypełnione wodą, błotem i śmieciami. Dziesiątki lat tak negatywnego oddziaływania na trumnę i pochówek spowodowały ogromną degradację tak wnętrza grobowca jak szczątków osoby zmarłej.
W trakcie prac porządkowych szczątki zostały zebrane i przełożone do nowej trumny, a jednocześnie zostały odnalezione następujące przedmioty:

a) odznaka charakterystyczna dla 10 pułku strzelców konnych z napisem BÓG HONOR I OJCZYZNA 10.S.K. 1918 na awersie, oraz wybitą cyfrą „3” na rewersie wykonaną przez firmę Gontarczyk z Warszawy,
b) krzyżyk najprawdopodobniej srebrny z wizerunkiem Chrystusa na awersie, oraz napisem GOTT HELFE ŬNS ! NINO! na ramieniu pionowym oraz 1914-1915 na ramieniu poziomym rewersu,
c) dwa pagony z dystynkcjami podpułkownika, guzikami oraz cyframi „10”,
d) jedenaście sztuk guzików mundurowych,
e) grzebień z napisem AUSTRIA z jednej strony oraz napisem MATADOR GARANTIE rozdzielonym logo producenta z drugiej strony.
W dniu 19 września 2015 roku przedmioty te zostały przekazane dla przedstawiciela Koła 10 Pułku Strzelców Konnych w trakcie uroczystości na terenie cmentarza).
Miejsce grobowe zostało zasypane piaskiem, wykonano szlichtę cementową, a następnie podbudowę pod nowy nagrobek. Krzyż i tablica napisowa zostały wykonane z granitu szwedzkiego, reszta nagrobka z granitu strzegomskiego. Wizerunek szarży kawaleryjskiej i duża fotoporcelanka podkreślają rangę pochówku. W dotychczas pustej przestrzeni „za głową” nagrobka, została zamontowana tablica informacyjna dotycząca 10 pułku strzelców konnych skrótowo opisująca powstanie 10 psk i miejsca ważniejszych bitew.


Serdecznie dziękuję wszystkim osobom, które przekazując dokumenty, fotografie i informacje o bliskich zmarłych, znacząco ubogaciły stronę naszego cmentarza.
Krzysztof Raczek.


Ta strona używa plików cookies

Dalsze korzystanie z witryny oznacza zgodę na wykorzystanie plików cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w polityce cookies.