parafii pw. św. Mikołaja w Bielsku-Białej

rys historyczny

ZAPEŁNIANIE KLASY II (CLASSE IIa) od grobu nr 1
 
 
Pochówki rejestrowane w Classe IIa zaczynają sie od pogrzebania śp. Anny Dziesch, która zmarła w wieku 20-tu lat w dniu 27 lipca 1884 (księga nr 1, str. 59, poz. 1). Jej pogrzeb w dniu 29 lipca 1884 roku w grobie nr 1 rozpoczął zapełnianie rzędu od strony lewej do prawej, czyli od alejki "od ściany" w kierunku alejki głównej na osi Grunwaldzka-Piastowska. Obecnie grób ma oznaczenie A4/1801 i jest pierwszym od alejki w obecnym 19-tym rzędzie sektora A4. W zapisach dominują pochówki - rezerwacje miejsc są rzadkością. Do końca 1884 roku odbyło się 5 pogrzebań, a w 1885 roku - 10. Rejestr pochówków jest prowadzony dokładnie tak samo jak w przypadku Classe Ia a średnia wieku osób zapisanych na pierwszej stronie rejestru, wynosi 57 lat.
 
Ostatnim grobem zarejestrowanym w księdze nr 1, jest grób oznaczony numerem 82, w którym w dniu 19 kwietnia 1890 roku została pochowana śp. Anna Maschek (księga nr 2, str. 61, poz. 82). Zapisy na tej stronie są prowadzone już mniej starannie i od numeru grobu 69 do 82 brak informacji o dacie śmierci. W całym rejestrze Classe IIa występują skreślenia i korekty dokonane najprawdopodobniej w trakcie ponownego wykorzystania sektora, oraz liczne uzupełnienia dokonane ołówkiem raczej w okresie pierwszego zapełnienia.
 
Kolejne pochówki zawiera księga nr 2 a ich rejestr obejmujący Classe IIa zaczyna się na stronie 76. Pierwsze pogrzebanie nastąpiło w dniu 16 september 1890 roku a osobą zmarłą był 22 letni śp. Franz Żeleźnik (księga nr 2, str. 76, poz. 84). Kolejne groby mają numerację logiczną, narastającą. Pojawiają się też dochówki do wcześniejszych rezerwacji, np w dniu 9 listopada 1894 roku zostaje pochowany do grobu nr 54 śp. Józef Hermann (75 l.) (księga nr 2, str. 79, poz. 16). Miejsce to zostało zarezerwowane w 1889 roku na nazwisko Baier. Grób numer 275, w którym w dniu 25.5.1901 roku pochowano śp. Emilie Führer (księga nr 2, str.90, poz.7) jest zapełnieniem obecnego sektora A4.
 
Kolejne pogrzebania zaczynają się w obecnym sektorze A1 omijając rejon grobów dziecięcych pomiędzy tymi sektorami. Kontynuacją logicznego ciągu oznaczeń grobowych jest grób ś.p. J. Florczyka, który został pochowany w dniu 29.5.1901 roku (księga nr 2, str.90, poz.8) w obecnym 14 rzędzie sektora A1. Jeszcze dwa rzędy obecnego sektora A1 zostają zajęte do pogrzebań z Classe IIa. Pojawiają się też coraz liczniejsze informacje o zabudowie miejsca nagrobkiem, czasami z dodatkową informacją doprecyzowującą rodzaj użytego materiału. Jednak rubryka, w której powinna być odnotowana data postawienia nagrobka, jest tylko sporadycznie wypełniona. Na podstawie tego rejestru można stwierdzić, że była duża rozpiętość pomiędzy datą pochówku a dniem zabudowy grobu nagrobkiem. Między pogrzebem śp. Leopoldine Rotter pochowanej w dniu 6.8.1896 (księga nr 2, str.82, poz. 19) a zabudowaniem miejsca, minęły tylko trzy miesiące. Natomiast w przypadku postawienia nagrobka na miejscu nr 247 (księga nr 2, str. 88, poz. 35), ten okres wyniósł ponad 8 lat. Należy przyjąć, że stawianie nagrobków (pod tym pojęciem należy również rozumieć zabudowę miejsca postumentem betonowym z krzyżem żeliwnym), następowało najczęściej w okresie do dwóch lat po pochówku.
 
Ostatnim zarejestrowanym pochówkiem w księdze nr 2 obejmującej Classe IIa, jest pogrzebanie w dniu 14.11.1903 roku śp. Elizabeth Zauner (księga nr 2, str.95, poz.36). Miejsce zostało zabudowane nagrobkiem granitowym w dniu 30.10.1904 roku. Pochówek tej osoby oznacza rozpoczęcie pogrzebań w nowym sektorze - czyli rejonie A5.Zapełnienia tego sektora jako kontynuacja pochówków rejestrowanych w Classe IIa jest jednocześnie przeniesieniem zapisów do księgi nr 4 (oraz później do księgi nr 3, podobnie jak w przypadku Classe Ia).
 
Pierwszy pochówek następuje w grobie nr 338, w którym w dniu 15.1.1904 zostaje pogrzebany śp. Franz Wyrwalski (księga nr 4, str.141, poz. 2 lub księga nr 3, str. kopia 40, poz. 2). Pierwsze groby ówczesnego zapełniania, to obecny 9 rząd sektora A5. Numeracja jest logicznie narastająca i zaczyna się zawsze od strony alejki głównej w kierunku ul. Luschki. Ostatnim grobem zamykającym obecny sektor A5 jest miejsce pogrzebania śp. M. Nikodem w dniu 5.5.1911 roku (księga nr 4, str. 157, poz. 18 lub księga nr 3, str kopia 48 [315], poz. 17). W większości przypadków wpis osoby zmarłej zawiera informację o zabudowie miejsca nagrobkiem. Jednak tylko w księdze nr 4 obok daty postawienia pomnika jest wzmianka o rodzaju użytego materiału. W księdze nr 3 częściej występuje tylko sama data.
 
Kontynuacja pochówków przenosi się do obecnego sektora BII. W księdze nr 4 nie jest to w żaden sposób zaznaczone, natomiast w ksiedze nr 3, rozpoczęcie zapełnień w nowym rejonie zostało zaznaczone czerwoną kredką oraz informacją "R.I/R" (czasami występuje oznaczenie "RI/2"). Pierwszą osobą pochowaną w tym miejscu w obecnym pierwszym rzędzie sektora BII jest śp. Anton Wawersich, którego pogrzeb odbył się w dniu 15.5.1911 roku (księga nr 4, str. 157, poz. 19 lub księga nr 3, str. kopia 48 [315], poz. 18). Nagrobek na tym miejscu został postawiony w dniu 10.8.1912 roku a w rubryce uwagi wpisano "Prol". Oznacza to, że ważność miejsca została przedłużona, jednak nie wiadomo na jak długo i po jakim czasie od pochówku. Grób został wykorzystany ponownie w dniu 27.5.1939 roku. Osobą wówczas pochowaną był śp. Juliusz Skalka (księga nr 3, str. kopia 122 [469], poz. 41).
 
Miejsca grzebalne w rzędach są zajmowane zawsze w kierunku od alejki głównej w kierunku ul. Luschki (Wita Stwosza) Taka też jest numeracja oznaczeń grobów. Praktycznie przy każdym zapisie pochówkowym istnieje informacja o zabudowie miejsca. Rosnące w sektorze BII drzewa to nie tylko ta roślinność, która posiała się samoistnie i po osiągnięciu sporych rozmiarów stała się jednym z elementów przestrzeni pozanagrobkowej. Są również drzewa posadzone kiedyś przez opiekunów grobu. Dotyczy to zwłaszcza grobów podwójnych nasadzanych ozdobnymi iglakami. Rezerwowane miejsce obok już wykorzystanego grobu stawało się najpierw miłym dla oka, zawsze zielonym upiększeniem grobu, a po wielu latach ogromnym kłopotem.
 
Sektor BII zostaje zapełniony w dniu 25.10.1918 roku. W tym dniu zostaje pochowany śp. Andrzej Schimke w grobie nr 833 (księga nr 3, str. kopia 61 [341], poz. 70 lub księga nr 4, str. 184, poz. 69). Kolejne pochówki odbywają się w obecnym sektorze A6 (od obecnego trzeciego rzędu). W księdze nr 4 nie jest zaznaczone rozpoczęcie zapełniania w nowym miejscu, natomiast w księdze nr 3 czerwona linia oddziela zapisy dotychczasowe od nowych. Pierwszym zarejestrowanym grobem jest miejsce nr 833a, które zostało wykupione jako rezerwacja (księga nr 3, str. kopia 62 [342], poz. 73 lub księga nr 4, str. 184, poz. 72). Grób ten nie został jednak wykorzystany do pochówku. Na tym miejscu po latach zostało ustawione betonowy pojemnik i doprowadzona woda. Była to tzw. "pierwsza woda". W pierwszej połowie lat 90-tych XX wieku, ten punkt czerpania wody został zlikwidowany.
 
Zapełnianie sektora odbywa się od strony alejki środkowej w kierunku ul. Luschki i tak też narasta numeracja miejsc. Informacje o zabudowie miejsca nie występują już tak często, natomiast w kilkunastu przypadka zapisy księgowe dotyczą wykupu miejsc rezerwowych. Najwyższe numery grobowe sektora A6 to groby numer 1104 i 1105. Obydwa zostały wykupione jako rezerwacje, pierwszy na nazwisko Laszczok a drugi na nazwisko Korzyniowski (księga nr 3, str. kopia 73 [365], poz. 60 i 61).
 
Kolejne pogrzebania przenoszą się w obecny sektor BIII. Pierwszą pogrzebaną osobą jest śp. Ferdynand Gumiński, który został pochowany w dniu 11.9.1922 roku w grobie nr 1106 (księga nr 3, str. kopia 73 [365], poz. 62). Jednocześnie zostało wykupione miejsce obok, w którym w 1959 roku została pochowana śp. Maria Gumińska. Zapełnianie rzędów odbywa się w taki sam sposób jak było to w sektorze A6. Ostatnim najwyższym numerem grobowym zamykającym sektor, jest grób oznaczony jako 1454. W miejscu tym odbył sie w 1928 roku pochówek śp. Julii Rauszel (księga nr 3, str. kopia 90 [397], poz. 24). Aktualne oznaczenie miejsca brzmi - BIII/1454/M/332, rząd 18. Następny rząd grobów z numerem 19, to miejsca powstałe po likwidacji szerokiej alejki oddzielającej sektory. Stało się to w latach 70-tych XX wieku. Narastająca numeracja grobów przenosi się do obecnego sektora B6, a pierwszym pogrzebaniem jest pochówek śp. R. Chrobak w dniu 22.7.1928 roku (księga nr 3, str. kopia 91 [398], poz. 32). Groby są zapełniane od alejki środkowej w kierunku ul. Luschki. Informacja o postawionych nagrobkach występujedość rzadko. Są strony, gdzie przeznaczone do tego rubryki, są puste. W kilkunastu przypadkach widnieja potwierdzenia wykupu miejsc rezerwowych.
 
Sektor zostaje zapełniony w dniu 5.6.1935 roku pogrzebaniem Elżbiety Wiesner w grobie nr 1766 (księga nr 3, str. kopia 112 [440], poz. 36). Następny, 15 rząd, to miejsca powstałe przez uszczuplenie przerwy między sektorami. Pierwotnie był to rząd grobów dziecięcych zabudowanych średnimi nagrobkami. Po latach niektóre z miejsc zostały przekształcone w miejsca dorosłe i zabudowane takimiż nagrobkami.
 
Kontynuacja pochówków zostaje przeniesiona do obecnego sektora BI w miejsca zawarte w obecnym drugim rzędzie i części trzeciego. Zachowane do dziś i nadal obowiązujące oznaczenia numeracyjne, to groby od 1769 do grobu 1799, obok którego jest grób numer 2078. Pomimo tego, że groby sąsiadują ze sobą i zachowana jest logiczna ciągłość zapełniania rzędów wynikająca z realizacji zgłaszanych pochówków, to nie zmieniono oznaczeń. Naturalnym i wynikającym z dokonanych zmian numeracyjnych kierunkiem planowanego zapełniania powinien być w tym przypadku obecny sektor A4. Jego numerację skorygowano a grób dotychczas oznaczony numerem 1 stał się grobem nr 1800, czyli pierwszym po "wyjściu" z drugiego rzędu sektora BI. Jednocześnie istotny jest fakt, że dokonana zmiana oznaczeń grobów i planowane z tym następne wykorzystanie sektora, zostało przed 1935 rokiem złamane. Już w 1928 roku praktycznie równolegle z rozpoczęciem pochówków w sektorze B6, następują wykorzystania miejsc w sektorze A4. W dniu 6.10.1928 umiera śp. Josef Culak (lub Czulak) (księga nr 3, str. kopia 91 [399], poz. 44) i zostaje pochowany w grobie nr 5, który po korekcie ma oznaczenie 1805. Wynika z tego, że dotychczasowe miejsce pochówku zajęte dla pogrzebania w 1884 roku (księga nr 1, str. 59, poz. 5, śp. Kodaretzki, ur. 1819) zostało ponownie wykorzystane po 44 latach. W innym przypadku (księga nr 2, str. 86, poz. 11) w grobie nr 223 zostaje w 1899 roku pochowana śp. Franziska Kurz i zostaje wykupione miejsce obok, tj 224. Grób ten zostaje wykorzystany ponownie w 1919 roku i zostaje w nim pogrzebany śp. Berner (księga nr 3, str. kopia 65 [349], poz. 79). W tym przypadku różnica między kolejnymi pogrzebaniami wynosi 20 lat. Istniejący pierwszy rząd sektora BI, to miejsca powstałe po likwidacji szerokiego przejścia pomiędzy sektorami. Stało się to w latach 70-tych XX wieku.
 
Od pierwszego pochowania w "wysokich numerach" obecnego sektora BI śp. Edwarda Chraby (grób nr 2078), który zmarł 14.10.1935 roku (księga nr 3, str. kopia 113 [442], poz. 58), następują kolejne pogrzebania. Zapełnianie rzędów odbywa się od alejki głównej w kierunku alejki "od ściany" . Narastający ciąg oznaczeń numeracyjnych jest często zakłócany wpisem pochówku z innego sektora rejestrowanym w Classe IIa, jednak bez wskazania konkretnego rejonu. Sporadycznie występujące informacje zawierające konkretne oznaczenie sektorowe, to dokonane po latach uzupełnienie osoby innej, niż wpisująca pochówek w dniu jego realizacji.
 
Informacje dotyczące zabudowy nagrobkowej występują rzadko i są bardzo ubogie w treści. Rodzaj użytego materiału kamieniarskiego praktycznie nie jest podawany. Sektor zostaje zapełniony w latach 1940-1941 kończąc się na obecnym przejściu pomiędzy sektorami BI i B4. Dalsze pogrzebania następują w różnych sektorach i w zasadzie nie występuje zapełnianie rejonu poprzez realizowanie pochówków jeden po drugim - obok siebie. Są wykorzystywane groby min. w obecnych sektorach A4, A6, BII, BIII i B6. Jednak najczęściej pojawiającymi się numerami grobowymi, są oznaczenia pogrzebań w obecnym sektorze BIV (wówczas występujące oznaczenie WIV).
< Poprzednia Następna strona 4/4 >

Ta strona używa plików cookies

Dalsze korzystanie z witryny oznacza zgodę na wykorzystanie plików cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w polityce cookies.